۶ آذر سال ۱۳۳۲ شمسی به علت شهادت سه تن از دانشجویان در تقویم کشور به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده و دانشگاه ها هر ساله این سالروز را گرامی می دارند.
مراکز علمی آموزش عالی در وابستگی یا استقلال کشور‌ها سهم بسزایی دارند و از همین رو آن‌ها همواره در معرض حمله و تهاجم بیگانگان و زورگویان قرار گرفته اند.
یکی از این تهاجمات در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ شمسی به دانشگاه تهران اتفاق افتاد؛ موضوع از این قرار بود که با قدرت‌گیری محمد مصدق در سال ۱۳۳۰ خورشیدی به عنوان نخست‌وزیر و در پی آن ملی شدن صنعت نفت بسیاری از دانشجویان حامی و طرفدار مصدق شدند و این امر به دانشجویانی که خواستار برقراری عدالت اجتماعی بودند، انگیزه می‌داد. آن‌ها برای نشان دادن حمایتشان از مصدق در تظاهرات و پخش نشریات به نفع او شرکت می‌کردند تا اینکه رژیم پهلوی به کمک آمریکا و انگلیس مقدمات و بستر، سقوط و سرنگونی مصدق را ایجاد کردند و با راه انداختن کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مصدق را از صحنه کنار زدند.
این عامل باعث برانگیخته شدن خشونت دانشجویان شد که اوج آن به واقعه ۱۶ آذر در همان سال و به شهادت رساندن سه تَن از دانشجویان منجر شد. به همین علت پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مناسبت شهادت مظلومانه دانشجویان، این روز در تقویم ایرانی‌ها به عنوان روز دانشجو نامگذاری شد.
۱۶ آذرماه یادآور حرکت های دانشجویی در راستای به ثمر رسیدن اهداف عالیه مبارزان انقلابی و تبلور عدالتخواهی است که باید مورد توجه واقع شود.
علت واقعه ۱۶ آذر چه بود؟
در تاریخ ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ شمسی، دانشجویان دانشگاه تهران در زمان ورود به دانشگاه متوجه تجهیزات فوق العاده سربازان و اوضاع غیر عادی اطراف دانشگاه شدند، بنابراین وقوع حادثه‌ای را پیش بینی کردند. در صبح همان روز برای جلوگیری از تنش و درگیری، چندین دانشکده تعطیل اعلام شد و در ادامه سراسر دانشگاه به دستور رئیس دانشگاه تعطیل شد، اما نیرو‌های نظامی رژیم که به شدت رفت و آمد دانشجویان را کنترل می‌کردند با حضور در کلاس یکی از اساتید دانشکده فنی (مهندس شمس استاد نقشه کشی) زمینه اعتراض را در کلاس درس ایجاد کردند.
این افراد قصد داشتند ۲ دانشجو را که در ظاهر به حضور نظامیان در دانشگاه اعتراض داشتند، دستگیر کنند و همین عامل باعث شد تا دانشجویی دیگر روی نیمکت کلاس با صدای بلند بگوید: «آقا ما چقدر بی عرضه هستیم. چقدر بدبخت هستیم. این کلاس نیست، این درس نیست. یک عده‌ای بدون اینکه از استاد و از کادر دانشگاه اجازه بگیرند، وارد کلاس می‌شوند و هیاهو در می‌گیرد. تف به این کلاس و تف به این مملکت!» صحبت‌های این دانشجو باعث شد، فضای دانشکده فنی به هم بریزد و تظاهرات شود که در این میان سه دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی به شهادت رسیدند.